زیباترین اسکناس‌های جهان؛ تلفیق هنر، فرهنگ و تاریخ ملت‌ها

اسکناس‌ها فقط وسیله‌ای برای پرداخت نیستند، بلکه بازتابی از هویت ملی، تاریخ، فرهنگ و زیبایی بصری ملت‌ها هستند. برخی کشورها ارز خود را ساده نگه داشته‌اند، اما برخی دیگر آن را به اثری هنری تبدیل کرده‌اند. در راستای آشنایی با زیباترین اسکانس‌های جهان، در ادامه، با کشورهایی آشنا می‌شویم که طراحی اسکناس‌هایشان، آن‌ها را به نمادهای فرهنگی و هنری تبدیل کرده است.

رئال برزیل

رئال برزیل نمادی از دولت و ملت برزیل است. در یک سوی آن، تصویر افیگی دا ریپابلیکا، زنی جوان با تاج برگ خلیج و کلاه فریژیایی دیده می‌شود. در سوی دیگر، برخی از محبوب‌ترین جانوران این کشور مانند مرغ‌ماهی‌خوار بزرگ، جگوار و تامارین، شیری طلایی نقش بسته‌اند. جدیدترین اسکناس برزیل در سال ۲۰۲۰ با تصویر گرگ یال‌دار منتشر شد. با وجود پیشرفت در پرداخت‌های دیجیتال، پول نقد هنوز جایگاه مهمی در برزیل دارد.

شیلینگ اوگاندا

طراحی شیلینگ اوگاندا طی ۵۰ سال بارها تغییر کرده تا بازتابی از تاریخ استعمار و تنوع فرهنگی این کشور باشد. آخرین نسخه آن در مه ۲۰۲۰ منتشر شد و عناصری مانند نقشه کشور، رود نیل و بنای یادبود استقلال این کشور را به تصویر کشید.

رینگیت مالزی

طرح اسکناس‌های مالزی براساس چشم‌انداز واواسان ۲۰۲۰ طراحی شده است؛ طرحی که توسط ماهاتیر محمد نخست‌وزیر چهارم و هفتم مالزی ارائه شد و هدف آن توسعه کشور تا سال ۲۰۲۰ بود. این اسکناس‌ها شامل تصاویری از نمادهای اقتصادی نظیر برج کوالالامپور، هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ و خط ریلی کلانا جایا هستند.

پزوی مکزیک

پزوی مکزیک قدمتی طولانی دارد و در اواخر قرن هجدهم معیار ارز در آمریکای شمالی بود. آخرین سری اسکناس‌های پزو، چهره‌ها و دوره‌های مهمی از تاریخ مکزیک و مناظر طبیعی متنوع این کشور را به تصویر می‌کشد. در سال ۲۰۱۸، اسکناس ۵۰۰ پزویی با تصویر بنیتو خوارس، نخستین رئیس‌جمهور بومی مکزیک و تصویر نهنگ‌های خاکستری در ذخیره‌گاه زیست‌کره ال ویزکاینو، نامزد جایزه اسکناس سال شد. هرچند این جایزه را به کانادا واگذار کرد، اما طراحی آن همچنان تحسین‌برانگیز است.

راند آفریقای جنوبی

اسکناس‌های آفریقای جنوبی بازتابی از غرور ملی هستند. هر اسکناس یکی از پنج حیوان بزرگ آفریقایی (کرگدن، فیل، شیر، بوفالو، پلنگ) را نشان می‌دهد. طراحی‌های منحصربه‌فرد و رنگارنگ، آن‌ها را به آینه‌ای از فرهنگ و اقتصاد این کشور تبدیل کرده است.

پزوی آرژانتین

اسکناس‌های جدید آرژانتین که بین ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ منتشر شدند، شامل پرندگان، پستانداران و مناظر طبیعی هستند. اسکناس ۱۰۰۰ پزویی با تصویر پرنده ملی روفوس هورنر در سال ۲۰۱۷ نامزد جایزه اسکناس انجمن بین‌المللی اسکناس سال شد. طراحی این اسکناس‌ها عمودی در یک طرف و افقی در طرف دیگر است.

روپیه هند

روپیه‌های هند با رنگ‌هایی چشمگیر مانند سرخابی و بنفش، تصویر مهاتما گاندی را همراه با نمادهایی چون معبد خورشید و ماموریت مریخ سازمان فضایی هند به نمایش می‌گذارند. این اسکناس‌ها بخشی از هویت فرهنگی و حضور جهانی هند هستند.

نایرای نیجریه

نایرا با امضای پریسیلا اکوره الیجه، نخستین مدیر زن بانک مرکزی نیجریه و تصویر لادی کوالی، سفالگر برجسته، متمایز شده است. همچنین سکه‌های این کشور نمادهایی چون بادام زمینی، ذرت و دکل نفتی را نشان می‌دهند.

دلار کانادا

اسکناس ۱۰ دلاری کانادا در سال ۲۰۱۸ برنده جایزه اسکناس سال شد. این اسکناس با تصویر ویولا دزموند، فعال حقوق مدنی کانادایی و موزه حقوق بشر کانادا، طراحی عمودی دارد. با این حال، دلار کانادا نه فقط به دلیل طراحی بصری، بلکه به دلیل جنس آن نیز شایسته توجه ویژه است. از سال ۲۰۱۱، بانک کانادا به‌طور کامل از اسکناس‌های کاغذی به پلیمر مصنوعی روی آورد. جنس پلیمری اسکانس‌ها باعث دوام و سازگاری با محیط‌زیست شده است.

فرانک سوئیس

فرانک سوئیس که جوایز متعددی را از آن خود کرده ارز رسمی لیختن‌اشتاین نیز هست. اسکناس‌های جدید آن دست‌هایی در حالت‌های مختلف را نمایش می‌دهند. مانند اسکناس ۱۰ فرانکی که دو دست در حال کنترل زمان را نشان می‌دهد.

لمپیرای هندوراس

اسکناس‌های هندوراس به افتخار لمپیرا، رهبر قرن شانزدهمی قوم لنکا طراحی شده‌اند. جلوی اسکناس تک لمپیرا تصویر خود او دیده می‌شود و پشت آن صحنه‌ای از بازی توپی مایاها به نام پلوتا و ویرانه‌های کوپان، یکی از مکان‌های باستانی مهم تمدن مایا، نقش بسته است. این اسکناس‌ها بخشی از هویت ملی و تاریخی هندوراس هستند.

دلار استرالیا

دلار استرالیا نمونه‌ای مدرن از طراحی ارز است که میراث فرهنگی و طبیعی این کشور را نمایش می‌دهد. تصاویر سر جان موناش، کانگورو و شترمرغ استرالیایی، همراه با پنجره‌های شفاف و عناصر هولوگرافیک، جلوه‌ای خاص به این اسکناس‌های پلیمری داده‌اند.

دلار نیوزیلند

دلار نیوزیلند ترکیبی از طبیعت بکر و شخصیت‌های ملی این کشور است. اسکناس‌های آن تصویر سر ادموند هیلاری، نخستین فاتح اورست و گونه‌های بومی نیوزیلند را به نمایش می‌گذارند.

یورو

یورو، نماد وحدت اروپاست و طراحی آن برگرفته از سبک‌های مختلف معماری از دوران کلاسیک تا مدرن است. ویژگی‌های امنیتی پیشرفته مانند هولوگرام و واترمارک، امنیت این ارز را تضمین کرده‌اند.

روفیه مالدیو

اسکناس‌های مالدیو که روی پلیمر مقاوم چاپ شده‌اند، فرهنگ جزیره‌ای این کشور را با تصاویری از مرجان‌ها، ماهی‌ها و ماهی‌گیری سنتی نشان می‌دهند. طراحی آن‌ها بسیار رنگارنگ و چشمگیر است.

کرون ایسلند

اسکناس‌های کرون ایسلند تصاویری از مناظر طبیعی مانند آبشارها و زمین‌های آتشفشانی و همچنین چهره‌های تاریخی را نمایش می‌دهند. هرچند پلیمری نیستند، اما به خاطر ویژگی‌های امنیتی بالا شهرت دارند.

اسکناس‌های جزایر کوک

جزایر کوک با وجود استفاده از دلار نیوزیلند، اسکناس‌های ویژه خود را نیز منتشر می‌کنند. طراحی آن‌ها پر از رنگ و عناصر فرهنگی پولینزی است و نزد مجموعه‌داران و مردم محلی محبوبیت زیادی دارد.

دلار هنگ‌کنگ

دلار هنگ‌کنگ توسط سه بانک مختلف منتشر می‌شود و ترکیبی از سبک‌های شرقی و غربی است. تصاویر گل ارکیده، آسمان‌خراش‌ها و نمادهای تاریخی، اسکناس‌ها را به نمادی از پویایی این شهر تبدیل کرده‌اند.

کولون کاستاریکا

کولون کاستاریکا با تصاویری از حیات‌وحش متنوع این کشور مانند جگوار، تنبل و مرغ مگس‌خوار، همراه با چهره‌های ملی، طراحی بسیار چشمگیری دارد. رنگ‌های جسورانه و تصاویر دقیق، کولون را به یکی از جذاب‌ترین ارزهای آمریکای لاتین از نظر بصری تبدیل کرده است. استفاده از مواد بادوام و دوستدار محیط زیست، تعهد این کشور را به پایداری نشان می‌دهد.

در سراسر جهان بیشتر از تصویر چه کسانی روی اسکناس های پول استفاده می شود؟

اسکناس‌ها چگونه رتبه‌بندی می‌شوند؟

انجمن بین‌المللی اسکناس (IBNS) هر ساله از میان اسکناس‌های در گردش جهان، اسکناسی را به‌عنوان برگزیده انتخاب می‌کند. این اسکناس باید طراحی هنری، ویژگی‌های امنیتی پیشرفته و اجرای موضوعی عالی داشته باشد. اعضای این انجمن اسکناس‌ها را بر اساس رنگ، تعادل بصری و عناصر نوآورانه ارزیابی می‌کنند.

در سال ۲۰۲۳، اسکناس ۲ دلاری بانک مرکزی کارائیب شرقی به‌دلیل طراحی رنگارنگ و مضامین فرهنگی، برنده «جایزه اسکناس سال» شد. این اسکناس پلیمری با همکاری شرکت De La Rue، بزرگ‌ترین شرکت چاپ پول جهان، طراحی شده است.

این جایزه، بیانگر پیشرفت جهانی در ترکیب زیبایی هنری با نوآوری‌های امنیتی و فناوری‌های نوین است؛ مسیری که آینده طراحی ارزهای کاغذی را شکل می‌دهد.