نگاهی به مترو وکیل الرعایا؛ زیباترین ایستگاه مترو ایران + ویدیو

به سفارش سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری شیراز، طراحی داخلی این ایستگاه به سرپرستی دکتر امین جعفری طی سال‌های ۹۷ تا ۹۸ صورت گرفت. پروژه در پنج سطح مختلف تعریف شده: سه طبقه زیرزمینی شامل پلتفرم در تراز منفی ۳ (محل سوار شدن به قطار)، تیکت هال، فضاهای دسترسی، گالری‌ها و بخش‌های اداری در تراز منفی ۲ و گالری‌ها و فضاهای اداری در تراز منفی ۱. در سطوح بالاتر نیز دسترسی‌های عمودی و کاربری‌های تجاری در طبقه همکف و فضاهای اداری و کافه «پرسوناژ» در طبقه‌ اول ساباط در نظر گرفته شده است.

در فرآیند طراحی پروژه‌های دولتی، به‌ویژه ایستگاه‌های مترو، چالش‌هایی مانند محدودیت زمانی، کمبود منابع مالی، الزامات عملکردی، رعایت استانداردها و پروتکل‌های ایمنی، نورپردازی، تهویه و مقاومت در برابر آتش از جمله دغدغه‌های اصلی به شمار می‌آیند. در مسیر ساخت این ایستگاه نیز موانع متعددی وجود داشت که برخی از ویژگی‌های معماری آن، مانند استفاده از دهانه‌های قوسی بدون ستون، نتیجه‌ عبور از همین محدودیت‌ها بود؛ راهکاری که تفاوت چشمگیری در طراحی سازه ایجاد کرد.

در مرحله معماری داخلی و نمای بیرونی نیز مسائل متعددی پیش‌رو بود که مهم‌ترین آن‌ها، قرارگیری بنا در بافت تاریخی شهر و الزامات ویژه‌ی طراحی در چنین محیطی بود.

طراحی ایستگاه با رویکردی هماهنگ و هوشمندانه، از عناصر و نشانه‌های تاریخی الهام گرفته است؛ مفاهیمی همچون «پارینه»، «عنصر معلق» و «حرکت سیال آجر» در سقف پلتفرم، به صورت نمادین و انتزاعی در کلیت پروژه جاری شده‌اند. این عناصر در کف، دیواره‌ها و سقف ایستگاه با دقتی ویژه تلفیق شده‌اند تا با بهره‌گیری از خواص مصالح، نور و اشیا، یک فضای یکپارچه و معنادار خلق شود؛ فضایی که احساس تاریخمندی و لایه‌های ذهنی پنهان در مکان را بیدار می‌کند.

همچون ورزشگاه‌ها، فضای مترو نیز می‌تواند با توجه به کیفیت‌های محیطی به مکانی برای برگزاری رویدادهای عمومی، فرهنگی، هنری و فعالیت‌های خلاقانه تبدیل شود.

در حقیقت، هدف از طراحی ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا نه صرفاً خلق یک فرم، بلکه ایجاد یک «حال و هوا» و ویژگی‌های کالبدی و ذهنی در بستری تاریخی و زنده بوده است.