نگاهی به آلوده‌ترین شهرهای جهان در سال ۲۰۲۴؛ نفس‌کشیدن در اینجا مرگ‌آور است!

آلودگی هوا یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی در قرن حاضر به شمار می‌رود و سالانه جان میلیون‌ها انسان را در سراسر جهان به خطر می‌اندازد. این نوع آلودگی، به‌ویژه در قالب ذرات معلق ریز (PM2.5) می‌تواند وارد دستگاه تنفسی شده و زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی، ریوی و حتی مرگ زودرس شود.

در سال ۲۰۲۴، طبق گزارش‌های منتشرشده در پایگاه داده IQAir، تنها ۱۷ درصد از شهرهای جهان موفق شدند تا به سطح توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت برای میانگین سالانه ذرات PM2.5 (کمتر از ۵ میکروگرم در هر متر مکعب) دست یابند. این آمار نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از جمعیت شهری جهان همچنان در معرض هوای ناسالم قرار دارد.

۲۰ شهر با آلوده‌ترین هوای جهان

نقشه‌ها و داده‌های جهانی نشان می‌دهند که آلودگی هوا بیش از همه در برخی کشورهای آسیایی، به‌ویژه هند و پاکستان متمرکز شده است. در جدول زیر ۲۰ شهری را که در سال ۲۰۲۴ بیشترین میزان ذرات معلق PM2.5 را داشته‌اند، مشاهده می‌کنید:

هند و پاکستان، پیشتاز آلودگی هوا در سال ۲۰۲۴

داده‌های فوق به‌روشنی نشان می‌دهند که هند بیشترین تعداد از شهرهای آلوده جهان را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده است؛ به‌طوری که ۱۱ شهر از این فهرست ۲۰تایی در این کشور قرار دارند. هند به‌تنهایی کانون بیش از نیمی از شهرهایی است که دارای آلودگی خطرناک و فراتر از حد مجاز جهانی هستند.

شهر بیرنیهات در شمال‌شرقی هند، آلوده‌ترین هوای جهان را در سال ۲۰۲۴ داشته است. مقدار PM2.5 در این شهر به ۱۲۸.۲ میکروگرم در هر متر مکعب رسیده که بیش از ۲۵ برابر بالاتر از حد توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت است.

دهلی، یکی از پرجمعیت‌ترین کلان‌شهرهای جهان، در رتبه دوم قرار دارد. آلودگی هوا در دهلی در فصل زمستان به بالاترین میزان می‌رسد که دلیل آن ترکیبی از سوزاندن بقایای کشاورزی در ایالت‌های اطراف، رکود جریان‌های هوا و سرمای پایدار است که موجب انباشت مه‌دود و ذرات آلاینده در سطح شهر می‌شود.

در پاکستان نیز شهرهایی چون لاهور، مولتان، پیشاور، فیصل‌آباد و سیالکوت در میان آلوده‌ترین‌ها قرار دارند. این کشور هم مانند هند با چالش‌های مشابهی از جمله استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی، صنایع سنگین آلاینده و ناوگان حمل‌ونقل فرسوده مواجه است.

علل اصلی آلودگی هوا در جنوب آسیا

در هند و پاکستان، منابع اصلی آلودگی هوا عبارت‌اند از:

• فعالیت‌های صنعتی گسترده که معمولاً بدون کنترل کافی صورت می‌گیرد.
• استفاده از سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ، گازوئیل و نفت کوره در نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها و وسایل نقلیه.
• حجم بالای ترافیک و وسایل نقلیه فرسوده که نقش پررنگی در انتشار گازهای سمی دارند.
• سوزاندن پسماندهای کشاورزی در مناطق روستایی و اطراف شهرها که باعث انتشار ذرات معلق فراوان می‌شود.
• فقدان سیاست‌گذاری و نظارت مؤثر روی منابع آلاینده توسط دولت‌ها.

ترکیب این عوامل، به‌ویژه در فصل زمستان که هوا ساکن‌تر است، موجب می‌شود که ذرات معلق در هوا باقی بمانند و تنفس در این مناطق خطرناک شود.

تنها شهر غیر آسیایی در فهرست: انجامنا در چاد

در میان ۲۰ شهر آلوده جهان در سال ۲۰۲۴، تنها شهری که خارج از قاره آسیا قرار دارد، انجامنا، پایتخت کشور چاد در آفریقاست. میزان PM2.5 در این شهر برابر با ۹۱.۸ میکروگرم در متر مکعب گزارش شده که نشان‌دهنده شرایط بسیار ناسالم برای ساکنان آن است. عوامل اصلی آلودگی در این منطقه می‌تواند شامل گردوغبار طبیعی، احتراق سوخت‌های بی‌کیفیت و نبود زیرساخت‌های شهری مناسب باشد.