میزان وابستگی کشورهای جهان به واردات سوخت‌های فسیلی چقدر است؟ + جدول

در دنیای امروز، سوخت‌های فسیلی همچنان نقش اصلی را در تأمین انرژی ایفا می‌کنند. با وجود پیشرفت فناوری‌های تجدیدپذیر، سه‌چهارم جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که واردکننده خالص این نوع سوخت‌ها هستند؛ به این معنا که بیشتر از آنچه که تولید می‌کنند، سوخت فسیلی وارد می‌نمایند.

بر اساس تازه‌ترین داده‌های منتشرشده از سوی مرکز تحقیقاتی Ember تا آوریل سال ۲۰۲۵، بیش از نیمی از کشورهای جهان بخش قابل‌توجهی از انرژی مورد نیاز خود را از طریق واردات نفت، گاز و سایر فرآورده‌های فسیلی تأمین می‌کنند. این وابستگی، در بسیاری موارد، کشورها را در برابر نوسانات بازار جهانی و بحران‌های ژئوپلیتیکی آسیب‌پذیر می‌سازد.

بیشترین وابستگی: از جبل‌الطارق تا کوراسائو

در صدر فهرست کشورهای وابسته به واردات سوخت‌های فسیلی، جبل‌الطارق قرار دارد؛ سرزمینی کوچک تحت حاکمیت بریتانیا که هیچ منبع داخلی انرژی فسیلی ندارد و ۱۰۰٪ انرژی مصرفی خود را از طریق واردات تأمین می‌کند. پس از آن، جزیره کارائیبی کوراسائو با ۹۹٪ واردات قرار دارد؛ هرچند این کشور زمانی از قطب‌های مهم پالایش نفت در جهان محسوب می‌شد، اما امروزه فاقد ذخایر زیرزمینی است و انرژی موردنیاز خود را عمدتاً از طریق واردات فرآورده‌های پالایش‌شده تأمین می‌نماید.

کشورهای پرجمعیتی مانند ژاپن، تایوان، کره جنوبی و ایتالیا نیز با وجود زیرساخت‌های صنعتی پیشرفته، همچنان از واردکنندگان بزرگ سوخت‌های فسیلی به شمار می‌آیند.

در جدول زیر، فهرستی از کشورهایی که بیشترین وابستگی به واردات سوخت‌های فسیلی دارند، ارائه شده است:

اروپا در مسیر کاهش وابستگی

در سال‌های اخیر، کشورهای اروپایی تلاش‌های زیادی برای کاهش وابستگی به واردات انرژی، به‌ویژه از روسیه، انجام داده‌اند. با این حال، اقتصادهایی مانند آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا همچنان وابستگی بالایی به واردات نفت و گاز دارند. بحران انرژی پس از تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، لزوم این تغییر رویکرد را بیشتر آشکار کرد.

وابستگی چین و هند با وجود تولید داخلی

جالب توجه است که حتی کشورهای بزرگی مانند چین و هند که از تولیدکنندگان اصلی سوخت‌های فسیلی در جهان به شمار می‌روند، به دلیل وسعت صنعت و افزایش روزافزون تقاضا، نیازمند واردات گسترده برای تأمین انرژی خود هستند. این کشورها با وجود ذخایر قابل توجه داخلی، در دسته واردکنندگان قرار گرفته‌اند، چراکه تولید داخلی آن‌ها پاسخگوی نیاز کامل‌شان نیست.

دگرگونی در تجارت جهانی انرژی

از دهه ۱۹۶۰ تاکنون، واردات جهانی سوخت‌های فسیلی ۱۲ برابر افزایش یافته است. طبق داده‌های سال ۲۰۲۲، واردات سوخت‌های فسیلی حدود ۳۷٪ از تأمین انرژی اولیه جهان را شامل می‌شد. این روند باعث شده واردات انرژی به یکی از ارکان ساختار اقتصاد جهانی تبدیل شود.

بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان

در حالی‌که بخش بزرگی از جهان واردکننده انرژی است، کشورهای معدودی نقش صادرکننده خالص را ایفا می‌کنند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• ایالات متحده آمریکا
• روسیه
• کانادا
• برزیل
• استرالیا

این کشورها نه‌تنها مصرف‌کننده بزرگ انرژی هستند، بلکه سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی صادرات نفت، گاز و زغال‌سنگ را در اختیار دارند.