مقبره «تحوتمس دوم» کشف شد: نخستین گور سلطنتی مصریان باستان پس از توتعنخآمون

باستانشناسان از کشف نخستین مقبره سلطنتی در مصر از زمان یافتن آرامگاه توتعنخآمون، که بیش از ۱۰۰ سال پیش کشف شد، خبر دادهاند.
آرامگاه شاه تحوتمس دوم، که حدود ۳,۵۰۰ سال پیش حکومت میکرد، در بخش غربی شهر اقصر، معروف به دره پادشاهان، کشف شده است؛ همان مکانی که توتعنخآمون نیز در سال ۱۹۲۲ در آن به خاک سپرده شد.
محققان ورودی این مقبره و گذرگاه اصلی آن را ابتدا در سال ۲۰۲۲ شناسایی کردند، اما با ادامه کاوشها در این محل، سرنخهایی پیدا شد که به هویت این فرعون اشاره دارند.

دکتر محمد اسماعیل خالد، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر، اعلام کرد که بر روی تکههایی از ظروف کشفشده، نوشتههایی وجود دارند که تحوتمس دوم را به عنوان پادشاه متوفی معرفی میکنند و در کنار آن نام همسرش، حتشپسوت نیز ذکر شده است.
با این حال، در قرن نوزدهم، بقایای پادشاه تحوتمس در نزدیکی این مقبره کشف شد. باستانشناسان معتقدند که مومیایی او احتمالاً چندین قرن پس از غارت مقبره جابهجا شده است.
این مقبره در وضعیت نامناسبی کشف شد، زیرا سیلابهای جاری شده پس از مرگ پادشاه، باعث شده بود تا بخشهایی از ملات مقبره از دیوارهای آن فرو بریزد.
ساختمان، دارای یک راهرو است که کف آن با لایهای از گچ سفید پوشیده شده و به محل دفن در راهروی اصلی مقبره میرسد؛ جایی که کف آن حدود ۱۵۳ سانتیمتر از محل دفن پادشاه بالاتر است.
باستانشناسان همچنین بقایای نوشتههای آبی رنگ و ستارگان زرد رنگ که به شکل آسمان شب طراحی شده بودند را در کنار تزئینات و بخشهایی از کتاب مذهبی IImydwat، کشف کردند که در مقبرههای پادشاهان قرار داده شده بود.

پادشاه تحوتمس دوم، چهارمین فرعون از دودمان هجدهم مصر است که مدت سلطنت او به احتمال زیاد سیزده سال از ۱۴۷۹ تا ۱۴۹۳ پیش از میلاد، یا تنها سه سال، از حدود ۱۴۷۹ تا ۱۴۸۲ پیش از میلاد تخمین زده میشود. او در سن ۳۰ سالگی درگذشت.
دودمان هجدهم مصر با این حال، بیش از ۲۰۰ سال سلطنت کرد.
باستانشناسان اشاره کردند که مقبره تحوتمس دوم آخرین مقبره از پادشاهان گمشده آن دوران بوده که نسبت به پدرش تحوتمس اول، پسرش تحوتمس سوم و همسرش، ملکه حتشپسوت، از اهمیت کمتری برخوردار است.
تحوتمس اول، اولین فرعونی بود که مقبره خود را در دره پادشاهان ساخت. در حالی که تحوتمس سوم به دلیل فتوحات و گسترش قلمروش، به عنوان ناپلئون مصر شناخته میشد.
ملکه حتشپسوت نیز به خاطر اینکه اولین زن فرعون بود، مشهور شد؛ ملکه حتشپسوت همچنین به گسترش تجارت و رهبری پروژههای ساختمانی متعددی پرداخته بود.
با این حال، پادشاه تحوتمس دوم را به خاطر سرکوب یک شورش در نوبیا و رهبری ارتش برای مقابله با شورشیان در نواحی شام، میشناسند.
مقبره پادشاه تحوتمس دوم در کوه طبس پیدا شد که در حدود ۲.۲ کیلومتر از ناحیه دره پادشاهان فاصله دارد.

باستانشناسان فکر میکردند که این مقبره متعلق به همسر پسر تحوتمس دوم باشد؛ این فرضیه به دلیل نزدیکی این مقبره به مقبره ملکه حتشپسوت بود، که همچنین خواهر ناتنی تحوتمس دوم نیز محسوب میشد.
به گفته باستانشناسان: «دبیرکل شورای عالی آثار باستانی این کشف را یکی از مهمترین کشفیات باستانشناسی در سالهای اخیر توصیف کرد، چرا که آثار کشفشده در آنجا سهم بزرگی در تاریخ این منطقه باستانشناسی و دوران حکومت پادشاه تحوتمس دوم دارند».

آنها همچنین اشاره کردند که کاوشهایشان نخستین وسایل تدفین این پادشاه را کشف کرده است، در حالی که مقبره پادشاه توتعنخآمون با ۵۰۰۰ شیء پر شده بود.
در چهارم نوامبر سال ۱۹۲۲، گروه کارتر پلههایی کشف کرد که به مقبره توتعنخآمون منتهی میشد و چندین ماه را صرف ثبت و فهرستبرداری از اشیاء پیشاتاق (به محلی اطلاق میشود که در مقابل اتاق اصلی یک مکان مانند مقبره یا معبد قرار دارد) کردند.
این تیم در فوریه سال بعد، محل دفن پادشاه را باز کرده و تابوت سنگی آن را کشف نمود.
این مقبره به عنوان یکی از مجللترین مقبرههای کشفشده در تاریخ شناخته میشود؛ مقبرهای پر از اشیاء قیمتی برای کمک به فرعون جوان برای سفر به دنیای پس از مرگ.

گنجینه اشیاء تدفینشده شامل کفشهای تدفینی از طلای خالص، مجسمهها، بازیها و حیوانات عجیب بود. اندازه کوچک اتاق تدفین توتعنخآمون، با توجه به جایگاه بالای او در تاریخ مصر، باعث تعجب متخصصان در طول سالیان سال شده است.
۱۰ سال طول کشید تا کارتر و تیمش، این مقبره را از گنجینههای موجود در آن تخلیه کنند.

پادشاه جوان توتعنخآمون، فرعون مصر از دودمان هجدهم بود و بین سالهای ۱۳۲۳ تا ۱۳۳۲ پیش از میلاد سلطنت کرد.
او پسر آمنهوتپ چهارم (اخناتون) بود و در سن نه یا ده سالگی به تخت پادشاهی نشست. زمانی که توتعنخآمون پادشاه شد، با خواهر ناتنی خود، انکسنپاتن، ازدواج کرد. او در حدود ۱۸ سالگی درگذشت؛ علت مرگش نیز هنوز مشخص نشده است.
با این حال، پادشاه جوان به دلیل رابطه خویشاوندی نزدیک والدینش که برادر و خواهر بودند، با مشکلات جسمی بسیاری روبهرو بود.
منبع فارسی: روزیاتو