داستان زندگی بشار اسد؛ از تحصیل در لندن تا کاخ ریاست جمهوری
بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، یکی از شناختهشدهترین شخصیتهای سیاسی خاورمیانه است که این روزها سرنوشت نامعلومی را دنبال میکند. او که از خانوادهای تأثیرگذار در تاریخ سوریه برخاسته، مسیر زندگی حرفهای و سیاسی متفاوتی را طی کرده و سالها در قلب تحولات منطقهای و بینالمللی قرار داشته است.
تولد و تحصیلات
بشار حافظ اسد در ۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵ در دمشق به دنیا آمد. او فرزند حافظ اسد، رئیسجمهور پیشین سوریه، و انیسه مخلوف بود که هر دو درگذشتهاند. بشار از همان کودکی در محیطی سیاسی و خانوادهای تأثیرگذار بزرگ شد. پس از اتمام دوران دبیرستان، او تصمیم گرفت رشته پزشکی را ادامه دهد و تحصیلات خود را در دانشگاه دمشق آغاز کرد. وی در سال ۱۹۸۸ مدرک پزشکی خود را در رشته چشمپزشکی دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل به لندن رفت و در بیمارستان چشم پزشکی Western Eye Hospital مشغول به کار شد.
خانواده پدری و نقش تاریخی آنها
خانواده اسد از علویان سوریه هستند و نقش مهمی در سیاست این کشور داشتهاند. حافظ اسد، پدر بشار، از سال ۱۹۷۱ تا زمان درگذشتش در سال ۲۰۰۰ رئیسجمهور سوریه بود.
بشار اسد دو برادر به نامهای باسل و ماهر دارد که یکی از آنها فوت کرده است. باسل اسد، برادر بزرگتر و وارث احتمالی قدرت پس از حافظ اسد، در سال ۱۹۹۴ در یک تصادف رانندگی جان باخت. مرگ او نقش مهمی در ورود بشار به عرصه سیاسی ایفا کرد.
ماهر اسد، برادر کوچکتر بشار، فرمانده نیروهای ویژه و گارد ریاست جمهوری سوریه است و از جمله چهرههای اصلی در ساختار نظامی کشور به شمار میآید. او به دلیل نقش مهمش در درگیریهای داخلی سوریه، همواره تحت تحریمهای بینالمللی قرار گرفته است. ماهر به عنوان یکی از نزدیکترین افراد به بشار، در مدیریت بحرانهای امنیتی و نظامی کشور تأثیرگذار بوده و جایگاه ویژهای در ساختار قدرت سوریه دارد.
او همچنین یک خواهر به نام بشری دارد.
زندگی شخصی؛ همسر و فرزندان
بشار اسد در سال ۲۰۰۰ با اسما الاخرس ازدواج کرد. اسما که اصالتاً سوری اما متولد لندن است، در رشته علوم کامپیوتر و اقتصاد تحصیل کرده است. اسما اسد به سرطان خون مبتلاست. او پیشتر خبر داده بود که سرطان سینهاش را شکست داده است.
این زوج سه فرزند دارند: حافظ، زین و کریم.
ورود به سیاست
بشار اسد تا پیش از سال ۱۹۹۴ مشغول حرفه پزشکی بود. اما پس از درگذشت باسل اسد، برادر بزرگترش که وارث اصلی قدرت به شمار میرفت، بشار به عنوان جانشین احتمالی پدرش مطرح شد. او پس از بازگشت به سوریه وارد ارتش شد و در رشته فرماندهی و استراتژی تحصیل کرد. با درگذشت حافظ اسد در سال ۲۰۰۰، بشار با حمایت حزب بعث و ارتش سوریه به عنوان رئیسجمهور انتخاب شد.
سیاستهای داخلی و بینالمللی
در آغاز ریاستجمهوری خود، او وعده اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را داد. این وعدهها شامل پایان دادن به وضعیت اضطراری که از زمان پدرش برقرار بود، آزادیهای بیشتر سیاسی و تلاش برای توسعه اقتصادی میشد. با این حال، این اصلاحات به سرعت متوقف شد و دولت او همچنان تحت سلطه خانواده و حزب بعث باقی ماند.
جنگ داخلی سوریه
جنگ داخلی سوریه، که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، نقطه عطفی در تاریخ حکومت بشار اسد بود. این جنگ که ابتدا بهعنوان اعتراضات مردمی علیه رژیم اسد آغاز شد، به سرعت به یک جنگ خونین و پیچیده تبدیل شد که شامل گروههای مختلف داخلی و بینالمللی میشد. بشار اسد و نیروهای دولتی او در برابر مخالفان، بسیاری از آنان را سرکوب کردند.
اتحادیه عرب پس از خیزش سوریه در سالهای ۲۰۱۲-۲۰۱۱ و کشته شدن هزاران معترض سوری، عضویت سوریه در اتحادیه عرب به حالت تعلیق درآورد.
حمایتهای بینالمللی و چالشها
بشار اسد در طول جنگ داخلی سوریه از برخی حمایتهای بینالمللی برخوردار بود. روسیه و ایران بهویژه از نظر نظامی و سیاسی به او کمک کردند. حضور نظامی روسیه در سوریه از سال ۲۰۱۵ به بعد بهطور چشمگیری باعث تقویت موقعیت اسد شد. این حمایتها در برابر فشارهای بینالمللی و تحریمهای غربی که بهویژه ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه سوریه اعمال کرده بودند، بهویژه در دوران ترامپ، بسیار موثر واقع شد.
در عین حال، اسد با چالشهای داخلی بسیاری مواجه بود. علاوه بر جنگ و ویرانی گسترده کشور، او با فشارهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از تحریمها، مهاجرت گسترده مردم سوریه، و بحران انسانی نیز روبهرو بود. با این حال، او همچنان در قدرت باقی ماند و توانست مناطقی از کشور را که تحت کنترل مخالفان بود، دوباره تصرف کند.
پس از اینکه اتحادیه عرب اعلام کرد که حضور بازرسان در سوریه بیفایده است، در شورای امنیت پس از پنج روز رایزنی، سرانجام در ۴ فوریه ۲۰۱۲ و پس از گذشت یازده ماه از خیزش سوریه، دولتهای چین و روسیه با قطعنامهای که پایان حکومت بشار اسد را خواسته بود مخالفت و آن را وتو کردند.
منبع فارسی: روزیاتو