حقایقی در باره لوله‌های موش‌رو و گربه‌رو در عمارت‌های اعیانی! / لوله‌کشی آب با تنبوشه‌های سفالی
به گزارش همشهری آنلاین، در تهران قدیم به ویژه در دوران قاجار، کار انتقال آب از مظهر قنات تا برخی اماکن با لوله‌هایی از جنس سفال انجام می‌شد. این لوله‌ها تنبوشه نام داشتند و به افرادی که به ساخت چنین لوله‌هایی مشغول بودند، تنبوشه‌ساز می‌گفتند. شغل تنبوشه‌سازی در تهران عهد قاجار با مهاجران نطنزی گره خورده است.
نخستین نطنزی‌هایی که از استان اصفهان به تهران مهاجرت کردند، نقش مهمی در آب‌رسانی و مشاغل مربوط به آب و قنات داشتند. علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، در این‌باره می‌گوید: «در تهران قدیم، انتقال آب از مظهر قنات به خانه‌ها یا برخی اماکن ملزومات خاصی لازم داشت. پس از آنکه آب از مظهر قنات وارد «هرنج» یا همان جوی آب می‌شد، از تنبوشه برای انتقال آب از زیر خاک در مسافت‌های کوتاه استفاده می‌کردند. تنبوشه‌ها که همان لوله‌های سفالین بودند و انواع مختلفی از جمله موش‌رو و گربه‌رو داشتند، عمدتا توسط نطنزی‌ها ساخته و فروخته می‌شدند. تنبوشه‌های دست‌ساز مهاجران نطنزی تا پیش از لوله‌کشی آب تهران مورد استفاده قرار می‌گرفت و هنوز هم می‌شود بقایای تنبوشه‌های آن دوران را در کاوش‌های برخی خانه‌های قدیمی عهد قاجار مشاهده کرد.»
زمانی ادامه می‌دهد: «نطنزی‌ها با چرخ‌های طوافی در محله‌های مختلف تهران می‌گشتند و به پایتخت‌نشینان تنبوشه و کوزه سفالی می‌فروختند. در روزگاری که بیشتر خانه‌ها آب‌انبار داشت، کوزه بسیار مورد استفاده مردم قرار می‌گرفت. تهرانی‌ها کوزه‌های دست‌ساز نطنزی‌ها را با خنک و گوارای آب انبار پر می‌کردند تا تابستان‌ها آب خنک داشته باشند.»
