آموزش نحوه صحیح پاشویه کودک و نوزاد برای کاهش تب
هر مادری برای کاهش تب کودک خود باید با پاشویه آشنایی داشته باشد. نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفی که دارند، افزایش دمای بدن یا تب می‌تواند برای آن‌ها خطرناک باشد. به همین دلیل در این مطلب به گزارش الو پرستار، نحوه صحیح و نکات و اصول پاشویه کودکان را برای شما تهیه کرده‌ایم.
نکات و اصول پاشویه برای کودکان و نوزادان
به‌طور کلی، پاشویه برای کودکان زیر ۵ سال به دلیل عدم توانایی آن‌ها در کنترل دمای بدن، توصیه نمی‌شود؛ زیرا این عمل ممکن است دمای بدن آن‌ها را به‌طور ناگهانی تغییر دهد و باعث لرزش یا حتی تشنج شود. در این شرایط، به‌جای پاشویه، روش‌های دیگری مانند کم کردن لباس کودک و یا تعدیل دمای محیط توصیه می‌شود. در صورت لزوم، حتماً با پزشک مشورت کنید.
نکته مهم این است که روش مناسب برای پایین آوردن تب، «تن‌شویه» است نه پاشویه؛ در این روش نواحی حساس‌تر بدن کودک که در تنظیم دما موثرند، با دستمال یا حوله نمدار و آب ولرم خنک می‌شوند. در ادامه، نحوه صحیح اجرای پاشویه و تن‌شویه را گام به گام توضیح خواهیم داد:
مراحل پاشویه صحیح برای کودکان
- مرطوب کردن یک حوله نرم: ابتدا از یک حوله نمدار و نرم استفاده کنید. این حوله می‌تواند پارچه نخی یا حوله جاذب آب باشد تا کودک به‌طور مستقیم با آب در تماس نباشد و از اذیت شدن او جلوگیری شود. این نوع حوله‌ها رطوبت را بیشتر حفظ می‌کنند و نتایج بهتری دارند.
- قرار دادن حوله روی بدن کودک: برای پایین آوردن تب بدون دارو، از همان حوله مرطوب برای قرار دادن بر روی قسمت‌های مختلف بدن کودک مانند زیر بغل، سینه، شکم و کشاله ران استفاده کنید. این روش، تن‌شویه نامیده می‌شود و به کاهش دمای بدن کودک کمک می‌کند.
- اندازه‌گیری مجدد تب: پس از انجام تن‌شویه، دمای بدن کودک را مجدد چک کنید. اگر تب کاهش یافته بود، این کار را متوقف کنید و در بازه‌های زمانی کوتاه، مجدد دمای بدن او را بررسی کنید. در صورتی که تب پایین نیامد، مراحل قبلی را تکرار کنید و در نهایت اگر بهبودی حاصل نشد، به پزشک مراجعه کنید.
- تنظیم دمای اتاق: دمای محیط را در حد متعادل نگه دارید. می‌توانید از یک پنکه کوچک برای تسریع در کاهش تب استفاده کنید.
- استراحت کودک: اجازه دهید کودک استراحت کند؛ خوابیدن می‌تواند به کاهش دمای بدن کمک کند.
نکات مهم در انجام پاشویه برای کاهش تب
– از آب سرد و الکل برای پاشویه استفاده نکنید؛ این کار می‌تواند تب کودک را تشدید کرده و حتی باعث بروز تشنج شود.
– اگر در طول فرآیند پاشویه کودک دچار لرز شد، این نشان از انجام نادرست آن دارد و باید فرآیند را متوقف کنید.
– استفاده از لباس‌های نازک و خنک هنگام پاشویه به کاهش تب کمک می‌کند.
– دمای اتاق را نه خیلی گرم و نه خیلی سرد تنظیم کنید تا کودک احساس بی‌قراری نکند.
– دست و پای کودک را به‌طور مستقیم در آب قرار ندهید و فقط از حوله مرطوب برای خنک کردن بدن او استفاده کنید.
– در صورت نیاز و با مشورت پزشک، می‌توانید از داروهای تب‌بر مانند استامینوفن، شربت یا شیاف‌های مخصوص استفاده کنید.
این روش‌ها و نکات به شما کمک می‌کنند تا تب کودک خود را با ایمنی و مراقبت بیشتری کاهش دهید و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید.
چرا کودکان دچار تب می‌شوند؟
دلایل تب در کودکان می‌تواند بسیار متنوع باشد. برخلاف تصور رایج که تب کودکان را فقط به سرماخوردگی نسبت می‌دهد، عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد تب شوند. تب در واقع نشان‌دهنده تلاش سیستم ایمنی بدن کودک برای مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌ها است. در اینجا، برخی از دلایل اصلی تب در کودکان و نوزادان آورده شده است:
– سرماخوردگی
– واکسیناسیون
– عفونت‌های ویروسی و میکروبی
– درآوردن دندان‌ها
– عفونت مجاری ادراری
– گرمازدگی
– پوشیدن لباس بیش از حد
– کم‌آبی بدن
چه زمانی تب به پاشویه نیاز دارد؟
برای کودکان زیر سه ماه، تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد خطرناک است؛ این مقدار برای کودکان بین ۳ تا ۶ ماه ۳۸.۳ درجه و برای کودکان بالای ۶ ماه، تب بالاتر از ۳۹.۴ درجه سانتی‌گراد نیاز به بررسی فوری پزشک دارد.
پایین آوردن تب کودک در خانه
علاوه بر پاشویه، روش‌های خانگی دیگری هم وجود دارند که می‌توانند بدون نیاز به دارو به کاهش تب کودک کمک کنند. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
– تنظیم دمای اتاق: خنک کردن محیط یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش تب است. اگر دمای اتاق خیلی بالا باشد، خطر بروز خونریزی مغزی ناشی از دمای بدن بالاتر از ۴۰ درجه نیز وجود دارد.
– پوشاندن لباس‌های نازک و نخی: لباس‌های خنک و نخی از افزایش دمای بدن جلوگیری کرده و کمک می‌کنند تب کاهش یابد. از لباس‌های گرم که می‌تواند تب را تشدید کند، خودداری کنید.
– شیر مادر: شیر مادر بهترین تغذیه برای تقویت سیستم ایمنی نوزاد است. این غذا می‌تواند به کاهش تب و عفونت کمک کند؛ در هنگام تب هرگز شیر مادر را از کودک دریغ نکنید.
– حمام ولرم: یک حمام ولرم (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد) می‌تواند دمای بدن کودک را کاهش دهد و جایگزینی مناسب برای پاشویه باشد.
– استفاده از دستمال مرطوب: با یک دستمال ولرم، پیشانی، دست‌ها، پاها و کشاله ران کودک را خنک کنید. این روش تب کودک را از طریق تبخیر آب کاهش می‌دهد.
آیا پاشویه برای کاهش تب کودک مفید است؟
هنگامی که دمای بدن کودک بالاتر از ۳۸ درجه برسد، کاهش گردش خون می‌تواند عوارضی ایجاد کند. به همین دلیل، در صورت عدم وجود علائم دیگر، پاشویه می‌تواند در خانه به کاهش تب کمک کند. برای کودکان زیر پنج سال توصیه می‌شود به جای پاشویه از روش تن‌شویه استفاده شود. در تن‌شویه، با دستمالی مرطوب و ولرم، نواحی حساس مانند سینه و کشاله ران کودک خنک می‌شود.
پایین آوردن تب با آب نمک
پاشویه با آب نمک نیز می‌تواند موثر باشد. برای این کار، لگن را با آب ولرم پر کنید و ۳ تا ۷ قاشق نمک (ترجیحاً نمک صورتی یا سنگ نمک) به آن اضافه کنید و پای کودک را در آن قرار دهید.
جمع‌بندی
در این مطلب، نکات و روش‌های کاربردی برای پاشویه و مراقبت از کودک در هنگام تب را بیان کردیم. برخی والدین ممکن است به دلیل ناآشنایی نتوانند اقدامات صحیحی انجام دهند و به پزشک مراجعه کنند. اما با به کارگیری این روش‌ها، می‌توانید در خانه از تب کودک مراقبت کنید. اگر روش دیگری را برای پاشویه و کاهش تب تجربه کرده‌اید، خوشحال می‌شویم نظراتتان را با ما در میان بگذارید.
منبع فارسی: روزیاتو
